10 वी नंतर काय ? What are the courses after 10th Class? Whats next after 10th Std?

खर पहिलं, तर इयत्ता 10 हे प्रत्येक विद्यार्थ्यांच्या आयुष्यातील महत्त्वाचे वर्ष. टरनिंग पॉइंट. तुमच्यापैकी काही जण आयुष्यात काय हवंय याबद्दल स्पष्ट असू शकतात, पण दुसरीकडे, बरेच जण कोणत्या करिअरची निवड करावी याच्याच शोधत सापडतील. हा संभ्रम दूर करण्यासाठी, तुम्ही खाली दिलेल्या महत्त्वाच्या मुद्द्यांचा विचार करू शकता जे तुम्हाला सर्वोत्तम करिअर निवडण्यासाठी योग्य मार्गदर्शन करतील.

Commerce-

जर तुम्हाला Economics आवडत असेल आणि विशेषत: अंकांसह काम करण्याचा आनंद घेत असाल किंवा एक दिवस तुमचा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची योजना असेल, तर तुमच्यासाठी ही प्रवाहाची योग्य निवड असू शकते.

Commerce शाखेतील मुख्य विषय आहेत – 

• Accountancy, 
• Economics.
• Business Studies. 

तुम्हाला अनिवार्य भाषा विषयाचा अभ्यास करावा लागेल, आणि इतर काही विषय जसे की Informatics Practices इ. Mathematics ची निवड करावी लागेल. 

Commerce विद्यार्थ्यांसाठी 10 वी नंतर पुढील काय आहे? 

• Chartered Accountancy, 
• Banking & Insurance, 
• Finance, 
• Stockbroking, 
• Financial Planning 

यांसारखे करिअर पर्याय आणि बरेच काही.

Arts/ Humanities-

जर तुम्ही creative असाल, तुमच्याकडे मजबूत संभाषण कौशल्य असेल आणि तुम्हाला शैक्षणिक संशोधन करायचे असेल, तर तुमच्यासाठी ही योग्य निवड असू शकते. Science किंवा Commerce यांच्या तुलनेत कमी नसलेल्या वैविध्यपूर्ण, रोमांचक आणि मनोरंजक करिअरच्या व्याप्तीसाठी आजकाल बरेच विद्यार्थी Arts ची निवड करत आहेत.

एक अनिवार्य भाषा विषयासह 

• Sociology, 
• History, 
• Literature, 
• Political Science, 
• Psychology, 
• Economics, 
• Philosophy, 
• Fine Arts, 

इत्यादी Arts विषयांमध्ये मुख्य विषय दिले जातात. 

10वी नंतर Arts च्या विद्यार्थ्यांसाठी करिअरचे पर्याय म्हणजे 

• Media/Journalism, 
• Literature, 
• Social Work, 
• Product Designing, 
• Writing, 
• Teaching 

 आणि इतर अनेक पर्याय.

Vocational stream –

नंतर तुम्ही पुढे काय निवडू शकता ते म्हणजे Vocational शिक्षण देणारे अनेक बोर्ड. हे विषय तुम्हाला १२वी पूर्ण झाल्यानंतर लगेच नोकरीसाठी तयार करतात. 

तुमच्या शाळेने ऑफर केलेल्या विषयांवर अवलंबून, तुमचे व्यावसायिक विषय 

• Accountancy आणि Taxation, 
• Auto Shop Repair आणि Practice, 
• Business Operations आणि Administration, 
• Capital Market Operations, 
• Civil Engineering Technician, 
• Food Nutrition and Dietetics, 
• Food Production, 
• Hospitality Management, 
• Music Production, 
• Textile Design, 
• Web Applications, इ. 

हे विषय निःसंशयपणे 10 वी नंतर पुढे काय आहे याची तुमची व्याप्ती वाढवतात.

असे अनेक विद्यार्थी आहेत ज्यांना कुटुंबासाठी असलेल्या आर्थिक जबाबदाऱ्या आणि यासारख्या विविध कारणांमुळे इयत्ता 11 वी मध्ये एखाद क्षेत्र निवडण्याचा किंवा उच्च शिक्षण घेण्याच्या पारंपरिक मार्गाचा अवलंब करण्याची इच्छा नसते किंबहुना त्यांना ते करता येत नाही, अशा विद्यार्थ्यांसाठी 10वी नंतर पुढे काय याच्या काही संभाव्य पर्यायांवर आपण आता चर्चा करू.

खाली चर्चा केलेले ITI, Polytechnic Diplomas, Paramedical आणि Vocational courses, तुम्हाला नोकरीसाठी तयार करतात आणि तुम्ही ज्या उद्योगांमध्ये काम कराल त्या मनुष्यबळाचा भाग बनवतात. ते technical job देणारे पर्याय देतात जे तुम्हाला दहावी पूर्ण केल्यानंतर लवकरच रोजगार शोधण्यात मदत करू शकतात.

ITI (Industrial Training Institute)

ITI प्रमाणपत्रे 100 हून अधिक तांत्रिक तसेच काही non-technical अभ्यासक्रमांमध्ये दिली जातात. ही एक सरकारी तसेच खासगी प्रशिक्षण संस्था असते,  जी तुम्हाला प्रशिक्षण देते आणि तुम्हाला विविध उद्योगांसाठी कुशल बनवते. 

ITI अभ्यासक्रमाचा कालावधी सहा महिने ते दोन वर्षांपर्यंत असतो.
Top ITI अभ्यासक्रम म्हणजे 

• Computer Hardware & Network Maintenance, 
• Draughtsman (Civil), 
• Mechanic (Auto Electricals & Electronics), 
• Interior Decoration and Designing, 
• Computer Operator and Programming Assistant, 
• Baker and Confectioner, 
• Sheet Metal, 
• Plumbing 
• Mobile Repairing,
• Welder
• Wireman
• Electrician 
• Beautician
• Fitter.इ.

तुम्ही PWD सारख्या सार्वजनिक तसेच खाजगी क्षेत्रात काम करू शकता किंवा तुमचा छोटासा Start-up सुरू करू शकता.

 

Polytechnic Courses -

हे परवडणारे डिप्लोमा कोर्स आहेत, ज्यात तुम्ही इयत्ता 10 वी किंवा इयत्ता 12 वी नंतर सामील होऊ शकता. 

तुम्ही 

• Mechanical, 
• Civil, 
• Chemical, 
• Computer, 
• Marine Technology, 
• Textile Technology, 
• Automobile, 

इत्यादी अभ्यासक्रमांची निवड करू शकता. 

पॉलिटेक्निक कॉलेजमधील विविध कोर्सेसचा कालावधी हा 3 वर्षे, 2 वर्षे, 1 वर्ष असा असतो, हा कोर्स पूर्ण केल्यानंतर त्याच अभ्यासक्रमाच्या इंजिनीअरिंगमधील (BE) किंवा B.Tech 2 वर्षांत प्रवेश मिळू शकतो. तसेच डिप्लोमा कोर्स तुम्हाला B.E/B.Tech च्या दुसऱ्या वर्षात प्रवेश मिळवून देतो. जे विद्यार्थी 11-12 वी करू शकत नाही, त्यांच्यासाठी हा 10वी नंतरच्या पुढील पर्यायांपैकी एक उत्तम पर्याय असू शकतो. की ज्यामुळे त्यांना लवकरात लवकर नोकरी किंवा व्यवसाय उभा करण्यास मदत होईल.

Paramedical Courses

Paramedical Courses हे Healthcare क्षेत्राशी संलग्न आहे आणि चांगल्या संधी देते. जे विद्यार्थी Paramedical Courses घेतात त्यांच्यासाठी दहावीनंतर पुढे काय आहे. 

• X-Ray Technician, 
• Dialysis Technician, 
• Nursing Assistance, 
• Ophthalmic Technician, इ.

Vocational courses

10 वी नंतर पुढील सर्वोत्तम अभ्यासक्रम कोणता हे व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम पाहून ठरवता येईल. ते 1 ते 2 वर्षांपर्यंतचे अल्पकालीन अभ्यासक्रम आहेत, जे National Skill Development Corporation (NSDC) आणि National Skill Qualification Framework (NSFQ) अंतर्गत सरकारद्वारे ऑफर केलेले रोजगार केंद्रित अभ्यासक्रम आहेत. विविध अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत.

• Software Development,
• Fashion Designing,
• Desktop Publishing(DTP),
• Jewelry Designing,
• Travel & Tourism,
• Medical Imaging, इ.

 

काही महत्वाच्या टिप्स

योग्य क्षेत्र आणि विषय निवडण्यावर लक्ष केंद्रित करण्याबरोबरच, स्वतःवर काम करत राहणे आणि नोकरीच्या बाजारपेठेतील प्रचंड स्पर्धेसाठी तुम्हाला तयार करणारी कौशल्ये तयार करणे देखील आवश्यक आहे. जगभरात काय घडत आहे याबद्दल आपण जितके अधिक जागरूक असतो, तितकेच आपण उद्योगात प्रवेश करण्यास तयार होतो. लवकर सुरुवात करणे नेहमीच फायदेशीर असते.

तुमच्या soft skills जसे की 

•  communication skills, 
• Interpersonal skills, 

इत्यादींवर काम करायला सुरुवात करा.

• नवीन भाषा शिका जसे की English.
• वाचनाची सवय लावा – जसे की informative books, motivational books, biography books.
• आपले छंद जोपासा – जसे की खेळ, वाचन, लेखन, स्वयंपाक, फिरणे.

‘दहावी नंतर पुढे काय?’ हे ठरवणे हा तुमच्या आयुष्यातील सर्वात महत्त्वाचा निर्णय ठरतो आणि तो गृहीत धरू नये.

जगातील वाढत्या करिअरच्या संधींसह स्वतःला अपडेट आणि अपग्रेड ठेवा आणि विषय प्रवाह आणि तुमचा इच्छित करिअर मार्ग निवडण्यापूर्वी एक माहितीपूर्ण निर्णय घ्या.

काही वेळा संधी तुमच्या दारावर ठोठावू शकतात, त्यामुळे चांगल्या आणि उज्वल भविष्यासाठी चांगली तयारी करा.